دنیای اقتصاد- مترجم: مریم رضایی
تحول‌سازان سازمانی
منبع: London Business School : گاراو مهتا (Gaurav Mehta) تنها ظرف ۱۰ سال ۱۵ هزار کارآفرین تربیت کرده که هم امرار معاش می‌کنند و هم در بهتر کردن جوامع خود نقش دارند. او در سال ۲۰۰۹ و همزمان با تحصیل در رشته MBA در مدرسه کسب‌وکار لندن، بنگاه اجتماعی دارما لایف (Dharma Life) را در دهلی نو تاسیس کرد و سرعت رشد این بنگاه حتی خود او را غافلگیر کرده است. شرکت دارما از دل این تفکر زاده شد که برای ۹۰۰ میلیون جمعیت ساکن در مناطق روستایی هند، شغل کافی وجود ندارد. ایده مهتا این بود که کارآفرینانی تربیت کند که کالاهای اثرگذار اجتماعی بفروشند – از چراغ‌های خورشیدی گرفته تا چرخ خیاطی – و به این ترتیب به ارتقای کیفیت زندگی و معیشت در روستا کمک کنند. افرادی که جذب می‌شوند، باید در مورد مزایای محصولات جدید آموزش ببینند؛ مثلا یاد بگیرند چطور استفاده از اجاق‌های هیزمی را کنار بگذارند و به وسایل پخت و پز تمیز روی بیاورند و عامل تغییر رفتارهای زندگی باشند.
گاراو مهتا: اثرگذاری اجتماعی فراتر از انتظار
۱۵ هزار کارآفرین فعال در دارما در بیش از ۴۰ هزار روستا در سراسر هند در جهت اهداف گوناگون توسعه پایدار، فعالیت می‌کنند. تا امروز، آنها توانسته‌اند به بیش از ۱۰ میلیون نفر در مسائل مختلف بهداشتی و سواد دیجیتال منفعت برسانند؛ از جمله آموزش استفاده از گوشی هوشمند به بیش از پنج میلیون زن و فروش بیش از ۱۵۶ هزار چراغ خورشیدی، ۱۳۴ هزار گوشی موبایل، ۳۳ هزار وسیله پخت و پز تمیز و ۷/ ۲ میلیون بسته نوشیدنی سالم و چیزهای دیگر. این کارآفرینان درآمد ماهانه دارند که با توجه به میزان فروش و برنامه‌های بازاریابی آنها قابل افزایش است. در سال‌های اخیر، رشد شرکت به واسطه بهبود مدل کسب‌وکار، مجوز گرفتن برای برنامه‌های آموزشی و به‌کارگیری تکنولوژی، به شدت سرعت گرفته است. بیش از سه‌چهارم کارآفرینان به‌صورت آنلاین و از طریق گوشی هوشمند فعالیت می‌کنند که به دلیل رواج پوشش اینترنت ۳G و ابزارهای ارزان‌تر، این اقدامات گسترده‌تر شده است. آنها با این ابزارها محصول سفارش می‌دهند، به روستاییان اطلاع‌رسانی می‌کنند و داده‌های تحقیقاتی و مصرفی را از طریق اپلیکیشن‌های ساخته شده برای یک هدف خاص، جمع‌آوری می‌کنند.
در دهمین سالگرد تاسیس سازمان، آقای مهتای ۳۹ ساله که در آلمان متولد شده، این موقعیت را بسیار خوشحال‌کننده می‌داند. پدربزرگ و مادربزرگ او در دهه ۵۰ میلادی از هند به فرانکفورت مهاجرت کردند و او در شهر دوسلدورف بزرگ شده است. خانواده آنها فقط در تعطیلات زمستان برای بازدید اقوام به هند سفر می‌کرد. او با به یاد آوردن فقری که مردم هند با آن دست و پنجه نرم می‌کردند، ابتدا سعی کرد برای تاسیس یک سازمان غیرانتفاعی به نام پراتام برای تحصیل کودکان فقیر در هند تامین سرمایه کند. این کار را زمانی که در لندن دانشجو بود آغاز کرد. برای این هدف، در یک بانک سرمایه‌گذاری و سپس در یک صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی کار پیدا کرد تا اینکه یک بیماری جدی گرفت و مجبور شد شش ماه خانه‌نشین شود. در این مدت اهدافش را دوباره مرور کرد: «فقط فکر می‌کردم اگر از این مریضی جان سالم به در ببرم، یک کار مثبت انجام خواهم داد. فهمیدم که باید موازنه را تغییر دهم و بنابراین شغلی که داشتم را رها کردم و تصمیم گرفتم زمانم را صرف ایجاد یک اثر مثبت کنم.» بنابراین تصمیم گرفت MBA بخواند تا به بهترین روش در این اثرگذاری نقش داشته باشد. در مدرسه کسب‌وکار لندن، ایده یک بنگاه کارآفرینی به ذهنش رسید و با چند نفر از همکلاسی‌هایش دارما را در قالب یک پروژه راه‌اندازی کرد. آنها یک طرح اولیه را با گروهی از روستاییان در هند پیاده کردند.
مهتا می‌گوید: «ابتدا ۱۰۰ نفر را آموزش دادیم و شروع به استخدام افرادی برای مدیریت برنامه کردیم. سپس در آخرین سال دوره MBA دو نفر از ما از طریق اسکایپ بر کار نظارت می‌کردیم و هر دو هفته هم حضوری به آنجا سر می‌زدیم. ظرف یک سال این تعداد را به ۴۵۰ نفر رساندیم و بعد از فارغ‌التحصیلی کلا به هند رفتم تا هدایت شرکت را بر عهده بگیرم.» مهتا از همان ابتدا پشتیبانی قوی داشت و توانست یک کمک مالی از «بنیاد شل» که به بنگاه‌های اجتماعی کمک می‌کند، دریافت کند. او همواره اعتقاد داشته که مشارکت چه به‌صورت تاسیس شرکت، چه دولتی و چه غیرانتفاعی، بهترین راه برای یک اثرگذاری مفید است. حالا اسامی بزرگی مثل شرکت تاتا تراست هند، وزارت توسعه بین‌المللی انگلستان، آژانس توسعه بین‌المللی GIZ آلمان، بنیاد elea سوئیس، بانک جهانی و همچنین شرکت‌هایی مثل یونیلور، پروکتر‌اند گمبل و سامسونگ از شرکت او حمایت می‌کنند. او انتظار دارد دارما لایف امسال برای اولین بار به سودآوری کامل برسد. البته تاکید دارد که سودآوری می‌توانست زودتر از این اتفاق بیفتد، اما سازمان رشد و اثرگذاری را اولویت قرار داده است.
شواهد نشان می‌دهد هدف اصلی مهتا مبنی بر ایجاد یک مدل کارآفرینی قابل رشد برای مقابله با فقر از طریق اشتغال‌زایی، محقق شده است. موضوع دیگری که مشخص شده این است که برای اثرگذاری اجتماعی بیشتر، باید زنان را به کار گرفت. مهتا می‌گوید: «بعد از چند سال، ارزیابی‌های ما نشان داد مردان کمتر از زنان پولشان را صرف خانواده می‌کنند و این در حالی بود که زنان درصد بسیار کوچکی از کارآفرینان ما را تشکیل می‌دادند. بنابراین، تصمیم گرفتیم این روند را تغییر دهیم و زنان بیشتری را وارد کار کنیم.» دارما لایف با اعمال تغییرات در روند استخدام، آموزش و فروش محصولات خود، توازن جنسیتی را از ۹۰ درصد مردان به حدود ۸۰ درصد زنان عوض کرد و همچنین یک برنامه اختصاصی برای زنان در نظر گرفت. مهتا کارآفرینان را پاداش خودش می‌داند. این طرح باعث شده مردان جوان نقش مفیدی در جامعه داشته باشند، زنان سرپرست خانوار به ارتباطات بیشتری دست یابند و مادران از چیزهای جدیدی که یاد گرفته‌اند و پولی که می‌توانند خرج تحصیل فرزندان خود کنند، راضی باشند. مهتا می‌گوید در ابتدا فقط می‌خواستیم برای افراد درآمدزایی ایجاد کنیم، اما این اثرگذاری فراتر از تصورمان بود و آنها در جوامع خودشان احترام به دست آورده‌اند و عامل تغییر شده‌اند. مهتا قصد دارد سازمان خود را در هند توسعه دهد و این مفهوم را به دیگر کشورها در آسیا، آمریکای جنوبی و آفریقا منتقل کند و برای اجرای آن وارد همکاری با شرکای محلی شود.
روابط عمومی و امور بین الملل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی
