وزارت جهاد کشاورزی در حرکت جهادی و انقلابی وزیر باتدبیر خود، از ابتدای سال ۱۴۰۱ بحث کاهش قیمت ۴۵ درصدی کودهای یارانه‌ای در حوزه کودهای فسفاته و پتاسه را اجرایی نمود که این امر تأثیرات مهمی در افزایش کمی و کیفی تولید انواع محصولات کشاورزی در سطح کشور برجای خواهد گذاشت.
در مصاحبه‌ای اختصاصی با مهندس حمید رسولی، مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی و مجری خودکفایی کودهای کشاورزی کشور، وضعیت انواع نهاده‌های تولید کشاورزی را جویا شدیم. وی در ابتدای سخنان خود گفت: شرکت خدمات حمایتی کشاورزی وظیفه تأمین، تدارک و توزیع نهاده‌های کشاورزی اعم از کودهای کشاورزی شیمیایی و غیر شیمیایی، سموم، بذور و حتی حوزه ماشین‌آلات را عهده‌دار است. البته تمرکزمان با توجه به سیاست‌های ابلاغی وزارتخانه، به‌طور عمده در حوزه کودهای کشاورزی است. در حوزه سموم و ماشین‌آلات نیز در بخش‌هایی ورود می‌کنیم که به هر علتی بخش خصوصی در آن فعالیتی نداشته و تقاضایی برای تأمین آن نهاده وجود دارد که با تکلیف وزارت جهاد کشاورزی ورود کرده و تأمین و تدارک را انجام می‌دهیم.
شرکت خدمات حمایتی کشاورزی به‌عنوان شرکتی صددرصد دولتی، حدود ۹۱ سال قدمت دارد و از قدیمی‌ترین مجموعه‌های دولتی است که در سال ۱۳۰۹ تحت عنوان شرکت سم‌ساز پا به عرصه فعالیت در حوزه نهاده‌های کشاورزی گذاشته است. شرکت خدمات حمایتی کشاورزی طی ۹۱ سال گذشته بعد از مدتی که تنها واردات سم را برعهده داشت، وظایفی مانند ایجاد کارخانه تولید سم در کرج و آبیک، تهیه و توزیع کودهای شیمیایی، بذور و ماشین‌آلات (بعد از انحلال بنگاه توسعه ماشین‌آلات کشاورزی) به آن واگذار شد و هلدینگ شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، تهیه و توزیع انواع نهاده‌های کشاورزی را در چارچوب برنامه‌های ابلاغیه وزارت جهاد کشاورزی عهده‌دار است. این شرکت بزرگترین شبکه توزیع در بخش کشاورزی در کشور را دارد. ما بزرگترین شبکه کارگزاری کشور در بخش کشاورزی را با تعداد ۳۵۰۰ فروشگاه در اقصی نقاط کشور در اختیار داریم که نهاده‌های کشاورزی را با قیمت‌های مصوب در اختیار کشاورزان قرار می‌دهند و شرکت ما امکانات لجستیک قابل توجه ای در بنادر جنوبی داشته و در این حوزه نیز پیشرو می‌باشد.
مهندس حمید رسولی در ادامه صحبت‌های خود، درباره دلایل کاهش قیمت چشمگیر کودهای یارانه‌ای در حوزه کودهای فسفاته و پتاسه که از ابتدای سال‌جاری انجام شده است، گفت: مصرف کودهای شیمیایی در کشور ما در مقایسه با میانگین مصرف کودهای شیمیایی در جهان، تقریباً نصف می‌باشد. همچنین اگر مبنا را میانگین مصرف جهانی قرار ندهیم و توصیه فنی مؤسسه تحقیقات آب و خاک کشور را که بر اساس آزمایشات خاک در سطح کشور می‌باشد را به‌عنوان منبع اصلی در نظر بگیریم، مصرف ما نصف توصیه‌های فنی مؤسسه تحقیقات آب و خاک بوده است.
این میزان در اوایل دهه ۹۰ به کمتر از یک چهارم رسیده است. در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ میزان مصرف کودهای شیمیایی یعنی مجموعه کودهای ازته، فسفاته و پتاسه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال بوده است. طی سال‌های گذشته فعالیت‌ها و اقدامات آموزشی و ترویجی زیادی توسط وزارتخانه اتفاق افتاد و مجموعه ما نیز همایش‌های بسیار زیادی در اقصی نقاط کشور برای معرفی کودهای کشاورزی اعم از شیمیایی و غیر شیمیایی و اثربخشی آن‌ها برگزار کرد. کشاورزان با مصرف کودهای کشاورزی به اثرات ممتاز آن در کمیت و کیفیت محصولات توجه کردند و خوشبختانه میزان روند مصرف از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن در اوایل دهه ۹۰ به تقریباً دو و نیم میلیون تن در سال ۹۸ افزایش پیدا کرد و همچنان با شیبی ملایم به سمت استانداردهای ابلاغی حرکت میکردیم.
در سال ۹۹ اتفاقی ویژه و شوکی بزرگ در این حوزه وارد بخش کشاورزی شد که آن عبارت بود از تغییر نرخ ارز تخصیصی به کودهای فسفاته و پتاسه که از ارز ترجیحی به نیمایی تغییر پیدا کرد. همانطور که استحضار دارید علی‌رغم اینکه در کودهای ازته خودکفا و یکی از بزرگترین تولیدکنندگان جهانی کودهای ازته به ویژه کود اوره هستیم، در کودهای فسفاته و پتاسه؛ هم به‌دلیل محدودیت در معادن عملیاتی شده و هم در سخت افزار و ظرفیت کارخانجاتی که احداث شده بودند، محدودیت تولید داشتیم و بخش قابل توجهی از این دو گروه کودی، وارداتی است. در نتیجه تغییر نرخ ارز، به یکباره قیمت کودهای فسفاته و پتاسه حداقل ۵ برابر برای کشاورزان افزایش پیدا کرد. بارها این هشدارها را در مکاتبات و مذاکرات و جلسات دادیم و به اثرات مخرب این تصمیم تاکید نمودیم ، ولی تصمیم گرفته شده بود و برگشتی نبود و در نتیجه این تصمیم بعد از این که در سال ۹۸ میزان مصرف کودهای فسفاته و پتاسه افزایش یافته و به حدود ۷۰۰ هزار تن رسیده بود، به صورت آنی در سال ۹۹ میزان مصرف کودهای فسفاته و پتاسه حدود ۸۵ درصد کاهش یافت و در واقع میزان مصرف کودهای فسفاته و پتاسه به ۱۵ درصد مصرف سال ۹۸ کاهش یافت و کودهای فسفاته و پتاسه صرفاً برای برخی از محصولات که توجیه اقتصادی داشت مصرف گردید. در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ شاهد کم مصرفی و در واقع عدم مصرف کودهای فسفاته و پتاسه در محصولات اساسی بودیم. چون برای کشاورز توجیه اقتصادی نداشت. البته اقداماتی نظیر واگذاری کشاورز کارت و فروش اعتباری انجام شد که اثر بخشی محدودی داشتند.
مهندس حمید رسولی افزود: با روی کارآمدن دولت دکتر رئیسی و با آغاز مسئولیت دکتر ساداتی‌نژاد به‌عنوان وزیر جهاد کشاورزی، تحولات خوبی در این حوزه صورت گرفت. دکتر ساداتی‌نژاد کاملاً با بخش کشاورزی آشنا بودند. اولین جلسه‌ای که در خدمت دکتر ساداتی‌نژاد بودیم این مشکلات را مطرح کردیم و گزارشات را طراحی و آماده نمودیم و با قید دو فوریت در اختیارشان قرار دادیم. وزیر محترم هم موضوع را بطور جهادی و با تأکید فراوان در دولت مطرح کردند و تمام اعضای دولت را جریان این مشکل بزرگ در بخش کشاورزی قراردادند. در ادامه دکتر ساداتی‌نژاد تیمی متشکل از معاون برنامه‌ریزی وزارتخانه، معاون زراعت و اینجانب به‌عنوان اعضای اصلی و سایر اعضا به عنوان مدعو کمک گرفتند که نتیجه آن پیشنهاد تعدیل قیمت کودهای فسفاته و پتاسه بود.
این مصوبه در شرایطی ابلاغ شده است که قیمت‌های جهانی کودهای فسفاته و پتاسه در یکسال گذشته دو برابر شده است. علی‌رغم این که قیمت تمام شده و هزینه‌ها دو برابر شده است، این تصمیم و حرکت جهادی وزیر جهاد کشاورزی در راستای حمایت از بخش کشاورزی و کشاورزان و در نهایت کاهش هزینه‌های قیمت محصول گرفته شد و به‌طور میانگین قیمت کودهای فسفاته و پتاسه ۴۵ درصد کاهش پیدا کرد. به طور مثال قیمت هر کیسه ۵۰ کیلویی سولفات پتاسیم ۵۴۴ هزار تومان در سال ۱۴۰۰ بود و در سال‌جاری با قیمت ۲۹۹ هزار تومان در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد. همچنین کود کلراید پتاسیم هر کیسه ۵۰ کیلویی ۵۰۰ هزار تومان در سال گذشته بود و در ابلاغ جدید ۲۷۵ هزار تومان در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.
تأثیر و نفع این کاهش چشمگیر قیمت کودهای فسفاته و پتاسه فراگیر بوده و تمامی کشاورزان و بهره‌برداران بخش کشاورزی را شامل می‌شود. با توجه به کاهش قیمت‌ها در پایان سال، معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورز برنامه سال‌جاری را برهمین اساس به میزان سه و نیم میلیون تن مصوب و برای اجرا به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی ابلاغ کردند و خوشبختانه با تمهیدات و برنامه‌ریزی لازم هیچگونه مانعی برای تأمین این مقدار وجود ندارد.
وی در بخش پایانی سخنان خود درباره همکاری و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه کشاورزی توسط شرکت خدمات حمایتی کشاورزی گفت: تولیدات دانش‌بنیان موضوعاتی است که در سال‌های اخیر به آن توجه داشته‌ایم. در سال گذشته بخشی از تولیدات کودی شرکت‌های دانش‌بنیان را برای اولین‌بار در سبد کودهای یارانه‌ای قرار دادیم. کود فسفاته زیستی از محصولات دانش‌بنیان کشور که در سال‌های اخیر توسط دو شرکت دانش‌بنیان به تولید رسیده و از تکنولوژی بالایی برخوردار است و با مذاکراتی که با وزارتخانه انجام دادیم، اثرات آن را تجربه و بررسی کردیم و در سبد کودهای یارانه‌ای قرار دادیم و از طریق شبکه بزرگ کارگزاران در اختیار کشاورزان نیز قرار می‌دهیم. همچنین برای این که همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان را توسعه دهیم، فراخوانی را در ابتدای سال‌جاری دادیم و از تمام شرکت‌های فعال دانش‌بنیان در حوزه نهاده‌های کشاورزی دعوت به همکاری کردیم و استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان را در سال‌جاری بطور جدی در دستور کار داریم و در حال تهیه برنامه جامعی برای عملیاتی نمودن این مهم می‌باشیم.
