جناب مهندس حمید رسولی: بخش بزرگی از کود وارداتی با تولید داخل جایگزین شده است
خبرگزاری فارس ـ گروه اقتصادی ـ فاطمه بیات، شرکت خدمات حمایتی کشاورزی از بازوهای اجرایی وزارت کشارزی سابق و جهاد کشاورزی امروزی است. این شرکت از سال 1309 و در ابتدا کار خود را با تولید و توزیع سم آغاز کرده و در برهه‌های دیگر وظیفه‌های دیگری از جمله تامین، تدارک و توزیع انواع نهاده‌های کشاورزی را در3400 کارگزاری دارد.
فارس: وظیفه ذاتی شرکت خدماتی حمایتی کشاورزی تأمین بذر، کود و سم مورد نیاز کشاورزان است که بخشی از محل تولید داخل و بخشی از محل واردات تأمین میشود. در بخش واردات همیشه این سوال مطرح بوده است که کود با کیفیت در اختیار کشاورزان گذاشته نمی‌شود. شما این را تایید می‌کنید؟
رسولی: در سال 96، در مورد تأمین سه گروه کودهای پتاسه، فسفاته و ازته برنامه ما تأمین 2 میلیون و 305 هزار تن انواع کودهای کشاورزی بود که 1.5 میلیون تن آن کودهای ازته، 525 هزار تن کودهای فسفاته و 280 هزار تن کودهای پتاس ابلاغ شد که تهیه کنیم و علیرغم تمام محدودیت‌های مالی که داشتیم به همت همکارانمان 100 درصد از این برنامه را محقق کردیم در صورتی که طی 10 سال اخیر میانگین اجرایی شدن برنامه تامین و تدارک بین 70 تا 80درصد بوده است.
خوشبختانه امسال کوچک‌ترین تنشی در بحث تولید و توزیع کودهای یارانه‌ای نیفتاده است، البته این بدان معنا نبود که ما مشکلی در این زمینه نداشتیم در جلسه پایان سال گذشته که تمام مدیران جهاد کشاورزی استان‌ها هم حضور داشتند همگی متفق‌القول اعلام کردند که سال 96 تنها سالی بوده است که قبل از آغاز فصل کشت کودهای ما کاملاً تأمین شده است.
دومین مطلبی که باید به آن اشاره کنم تنوع کودی بوده که در سال 96 در برنامه تأمین مورد توجه قرار گرفته است. ما در سال‌های قبل بیش از 90 درصد کودهایمان ازته و کود اوره بوده و کودهای فسفاته و پتاسه را علیرغم نقش بی‌بدلیل‌شان به دلایلی بیش از 50 درصد نمی‌توانستیم تأمین کنیم. ولی در سال 96 تامین کودهای ازته را به 65 درصد رساندیم و کودهای فسفاته و پتاسه نزدیک به میزان استاندارد یعنی 23 و 12 درصد مصرف شد. رئیس جهاد کشاورزی استان خوزستان هم اعلام کرد که اولین سالی بوده است که توانستیم به گندم کود پتاسه بدهیم و همیشه علاقه‌مند بودیم از این کود استراتژیک در مزارع گندم‌مان استفاده کنیم که ما علاوه بر تأمین نیاز کشاورزان 10 تا 15 هزار تن از این کود را نیز در انبارهایمان ذخیره کردیم.
فارس: فکر می‌کنم استفاده از این کود در کیفیت گندم هم مؤثر باشد چون همواره این بحث مطرح میشود که پروتئین گندم داخلی پایین است.
رسولی: بسیار موثر است. همین الان که دارم با شما صحبت می‌کنم یعنی در ابتدای کشت بهاره، در اقصی‌نقاط کشور بیش از 120 هزار تن کود پتاسه ذخیره شده است. که طی مدت اخیر حدود 30 هزار تن آن مصرف شده است. آنچه که باید بگویم این است که تنوع کود و تأمین به موقع آن به نحو خوبی رقم خورد.
فارس: کیفیت کود چطور؟ چون حرف‌هایی هم در مورد پایین بودن کیفیت کود داخلی مطرح است لطفا در این مورد هم توضیح بدهید.
رسولی: قبلا گفته‌ام و امروز هم مجدداً تأکید می‌کنم که خط قرمز ما کیفیت است و با توجه به نظام کنترل کیفی حاکم بر بر شرکت خدمات ممکن نیست کود بی‌کیفیت توزیع کنیم. چند سال قبل توسط انجمن واردکنندگان کود به کشور اعلام شد کودهایی که در بندرعباس و بند امام وارد شده کودهای بی‌کیفیتی است...
فارس: البته الان هم می‌گویند...
رسولی: خوشبختانه این موضوع زمانی مطرح شد که کشتی این محموله‌های کود وارد و تخلیه بار شده بود اما یک کیلوگرم از آن هم از بندر خارج نشده بود. علیرغم آنکه از رده‌های بالاتر تأکید داشتند این کودها را ما نیاز داریم و سریع آن را ترخیص کنید، من با مسئولیت خودم از توزیع آنها خودداری کردم.
فارس: حالا واقعا بی‌کیفیت بود؟
رسولی: نامه‌ای نوشتم که این کود را توزیع نمی‌کنید مگر اینکه تمام بخش‌های نظارتی در کشور مانند مؤسسه تحقیقات خاک و آب و حتی شوخی کردم که حتی شهرداری تهران هم باید بیاید و نمونه‌برداری کند آزمایش کنند و بعد از اینکه همه خیالشان راحت شد این کود توزیع شود. 4 اکیپ نظارتی مختلف تعریف شدند و کودها را نمونه‌برداری کردند که نتایج آن هم موجود است. البته این محموله‌های کود از کشور آلمان وارد شده بود و با آن استانداردهای سخت‌گیرانه کشورهای اروپایی حتی اگر بخواهیم کود کم‌کیفیت از آنها بخریم این کار را نمی‌کنند. ما از دو شرکت مشهور آلمانی و هلندیکه بیش از 50 سال است در تولید کود اروپا و جهان مشهور هستند این محموله را خریداری کرده بودیم و آقایان به دلیل آنکه خودشان هم واردکننده این نوع کود از چین هستند، این موضوعات را مطرح کردند.
رئیس مؤسسه تحقیقات آب و خاک پس از انجام آزمایشات اعلام کرد که این باری که شما آورده‌اید بسیار باکیفیت است و پس از آن هم این کود توسط بخش‌های خصوصی مانند انجمن تولیدکنندگان کود آزمایش شد و مؤسسه استاندارد کشور هم به عنوان یک رفرنس روی آن آزمایش انجام داد و حتی گمرک این کود را آزمایش کردند که بلا استثناء این آزمایشات بالاترین تأییدیه را دادند.
فارس: این موضوع مربوط به چند وقت پیش است؟
رسولی: یک سال و اندی پیش.
فارس: حالا من یک سؤال دارم، خب شما می‌گویید که شما کود خوب وارد می‌کنید اول اینکه چند درصد از سهم بازار در دست شماست و چند درصد بخش خصوصی؟
رسولی: بانک اطلاعات مستندی در مورد عملکرد بخش خصوصی وجود ندارد. برخلاف عملکرد ما چه در حوزه واردات چه در حوزه خرید داخلی و تحویلی از پتروشیمی تا گرم آن مشخص است ولی تصور من این است که شرکت خدمات حمایتی در حوزه کودهای ازته ،فسفاته و پتاسه سهم بزرگی از بازار را در اختیار دارد و در مورد سایر کودها از جمله ریز مغذی‌ها و کودهای زیستی یا کودهای آلی توسط بخش خصوصی تأمین میشود. چرا که دستور کارهای ما مشخص و تعریف شده و فقط اجازه تامین و تدارک کودهای ابلاغی را داریم. یعنی در حقیقت در حوزه‌هایی که وزارتخانه تشخیص داده است که کشور دچار کمبود و مشکل است وفق برنامه ابلاغی وارد آن حوزه کاری می‌شویم. عرض کنم از دو میلیون و 350 هزار تن کودی که در سال 96 تأمین شده 450 هزار تن آن وارداتی است و مابقی تولید داخلی است یعنی بیش از 80 درصد کود تأمین و تدارک شده توسط ما کاملا از محل تولیدکنندگان داخلی است و کمتر از 20 درصد وارداتی است.
خوشبختانه طبق برنامه‌ریزی‌های ما روند واردات کود هم سال به سال سیر نزولی دارد و به سمت خودکفایی در حرکت هستیم و با حمایت‌هایی که وزارت جهاد کشاورزی و شرکت خدمات حمایتی کشاورزی از تولیدکنندگان داخلی داشته و با ترغیب و تشویق‌هایی که انجام داده‌ایم بسیاری از شرکت‌ها در حوزه کودهای وارداتی به ویژه فسفاته و پتاسه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و اکنون این سرمایه‌گذاری‌های به نتیجه رسیده است. روزی که کار را در شرکت خدمات حمایتی شروع کردیم کود پتاسه ما صد درصد وارداتی بود. در حالی که امروز علاوه بر تولید 40 هزار تن در داخل کشور شاهد ظرفیت 100 هزار تنی در سمنان هستیم که به زودی وارد مدار تولید میشود و یا 5 تولیدکننده بزرگ کود پتاسه وارد مدار تولید شده‌اند. یا کود فسفاته که صد درصد وارداتی بوده ولی هم اکنون شاهد ده ها تولید کننده داخلی هستیم از جمله واحد تولیدی بهاباد با 100 هزار تن TSP به زودی وارد مدار تولید میشود و در راستای سیاست‌های حمایتی با آنها قرارداد بسته‌ایم.
سال گذشته 12 مرحله مناقصه داخلی برای خرید کود برگزار کردیم و دو مرحله هم فراخوان دادیم حتی فراخوان عمومی در جراید منتشر کردیم که اگر کسی تولیدکننده کود فسفاته و پتاسه است تولید آن را خریداری کنیم.
فارس: یعنی می‌خواهید بگویید تا جایی که خودشان ظرفیت و توانایی داشته‌اند از تولید داخل حمایت کرده‌اید و مابقی را از سر اجبار و کمبود وارد کرده‌اید؟
رسولی: غیر از این نبوده است. ما 41 قرارداد داخلی در همین زمینه منعقد کرده‌ایم و آخرین مناقصه‌ای که برگزار کردیم هیچ شرکت یا فردی مراجعه نکرد. این‌ها شعار نیست و یک اتفاق عملیاتی که در شرکت خدمات حمایتی رقم خورده است.
فارس: حالا از این موضوع بگذریم می‌رسیم به موضوع سم، کشاورزان همیشه گلایه دارند که سم‌هایی که شما توزیع می‌کنید کم‌اثر است که عموماً چینی یا هندی است و مجبورند به جای یک یا دو بار چندین مرتبه سم‌پاشی کنند که ممکن است باقیمانده سموم را بر روی محصول بالا ببرد. اما خودشان وقتی از بازار قاچاق سم مرغوب آلمانی تهیه می‌کنند با وجود آنکه قیمت بالاتر است اما با یک مرتبه استفاده اثربخشی بسیار بالاتری دارد و آفت را از بین می‌برد. مشکل ما کجاست که مدام از چین و هند سم وارد می‌کنید؟ یک زمانی می‌گفتیم تحریم هستیم و به ما نمی‌فروشند آیا واقعا الان هم چنین مشکلی است؟
رسولی: در اواخر سال‌های 1385 و اوایل سال 1386 که سیاست آزادسازی سم اتفاق افتاد، شرکت خدمات حمایتی به مرور وظیفه تأمین سم کشاورزان را برعهده بخش خصوصی گذاشت. در سال‌های اخیر شرکت خدمات حمایتی سهمی از بازار سم را در اختیار ندارد و کار به طور کامل به بخش خصوصی واگذار شده است. در اوایل دهه 80 شما شاهد این هستید که شرکت خدمات حمایتی بیش از 60 درصد بازار سم کشور را در اختیار داشت ولی امروز سهم ما در این بازار صفر است و سمی تولید، وارد یا توزیع نمی‌کنیم و تنها مجموعه‌ای که داریم کارخانه آبیک قزوین است که صرفا به تولید یکی دو نوع سم می پردازد و با کیفیت بسیار بالا مثلاً روغن وُلک (روغنی که به درختان برای حفظ در برابر حشرات مالیده میشود)، را تولید می‌کنیم که پایه‌اش پارافین است در حالی که آن چیزی که در بازار توزیع میشود کمتر به این توجه میشود که از پارافین مرغوب استفاده شود. در حالی که ما با شرکت ایرانول یا نفت و گاز پارسیان طی یک قراردادی مواد اولیه‌مان را تأمین می‌کنیم و به شکلی با کیفیت مناسب این نوع سم را در اختیار کشاورز قرار می‌دهیم.
فارس: یعنی می‌خواهید بگویید شما هیچ سمی در بازار از طریق نمایندگی‌هایتان توزیع نمی‌کنید؟
رسولی: خیر، فقط مقادیری بذر و کود توزیع می‌کنیم.
فارس: یعنی مسئول نظارت بر کیفیت سموم موجود در بازار سازمان حفظ نباتات است که باید بر سموم کم‌اثری که در بازار توزیع و فروخته میشود نظارت کند؟
رسولی: دقیقاً. حالا اینکه چرا از کشورهای چین و هند سم وارد میشود را به عنوان فرد مطلع عرض می‌کنم چین و هند بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سم و مواد تکنیکال در دنیا هستند. بسیاری از کشورهای اروپایی هم مواد اولیه تولید سموم خود را از این دو کشور تهیه می‌کنند. آنچه مسلم است نظارت‌هاست یعنی زمانی برای خرید وارد بازار این کشورها می‌شویم باید به دنبال جنس باکیفیت باشیم.
فارس: یعنی تاجر ما باید بگوید جنس باکیفیت می‌خواهم نه جنس ارزان‌تر که قیمت آن پایین‌تر باشد.
رسولی: همین طور است. آن چیزی که گاهی عنوان میشود که کیفیت سموم پایین است ناشی از آن است که بازرگان یا سفارش‌دهنده سموم به دنبال جنس ارزان‌تر هستند؛ البته سازمان حفظ نباتات اقدامات خوبی را در این زمینه انجام داده است و نظارت های موثری بر فرایند تامین، تدارک و توزیع سموم در کشور به عمل آورده است.
فارس: حالا می‌گوییم بخش خصوصی این سموم را وارد می‌کند و شما هم نظارتی ندارید، خب پس چرا سم با کیفیت بالاتری در فروشگاه‌های رسمی حتی فروشگاه‌های شما وجود ندارد؟ چرا کشاورز باید سم باکیفیت را قاچاقی تهیه کند؟ این سوال مطرح است.
رسولی: به منظور توجه ابعاد به این مهم پیشنهاد می‌کنم این سوال را با فعالان بخش سم در میان بگذارید تا پاسخ کارشناسی‌تری دریافت کنید.
فارس: ما باید منهای آموزشی که می‌دهیم حق انتخاب هم بدهیم که اگر در توانایی کشاورز است سم مرغوب‌تر استفاده کند، ولی این حق انتخاب ظاهراً وجود ندارد.
رسولی: پیشنهاد من این است که در این ارتباط هم با سازمان حفظ نباتات و هم با انجمن واردکنندگان سموم کشور مطرح کنید.
فارس: ببخشید که این موضوع را مطرح می‌کنم، اما همواره در بخش‌های دولتی که خرید خارجی انجام می‌دهند این ذهنیت وجود دارد که فردی که مسئول خرید خارجی است به دلیل پورسانت‌های خوبی که از طرف خارجی می‌گیرد ممکن است از هر شرکتی خرید کند که پورسانت بهتری به او می‌دهد و ممکن است جنس کم‌کیفیت را با قیمت گزاف وارد کشور کند. به صراحت می‌پرسم در هر سطحی که در نظر بگیرید چه مدیریت چه مسئول خرید از این موضوع مبری می‌دانید فکر می‌کنید در این چند سال اخیر اصلاً چنین مسائلی را در شرکت شما نداشته‌اید؟
رسولی: مطلقاً. این را به ضرس قاطع عرض می‌کنم، ما به عنوان تأمین کننده خریدهایمان در قالب مناقصه انجام میشود و این طور نیست که شخصی با هر مسئولیتی بگوید کود یا بذر را می‌خواهم از فلان شخص خریداری کنم. از این خبرها نیست و ارزیابی بسیار دقیقی در این حوزه اتفاق می‌افتد و قراردادهایی که پس از برگزاری مناقصه منعقد میشود بر کیفیت محصول به شدت نظارت میشود. تا الان کودی توسط شرکت خدمات حمایتی وارد نشده که حتی در یک آیتم غیر مؤثر مانند دانه‌بندی مشکل داشته باشد، کشتی آخری که برگشت دادیم علیرغم اینکه در بازرسی مبدا آن را تأیید کرده بود به دلیل یک اختلاف جزئی در اندازه دانه‌های کود آن را برگشت دادیم. شما فقط حرف و حدیث‌ها را شنیده‌اید ولی من به شدت از عملکرد همکارانم در این شرکت در بخش‌های مختلف دفاع می‌کنم.
فارس: شما به ما حق بدهید ما زبان گویای مردم و مطالبه‌گر کشاورزان هستیم و از طرفی به شما دسترسی داریم که باید این مسائل را از زبان آنها بپرسیم تا شفاف‌سازی شود.
رسولی: این خیلی خوب است ولی اگر حتی یک کیلوگرم کود غیراستاندارد توسط همین آقایان و بخش‌هایی که مکرراً به ما انتقاد دارند در دسترس داشتند فکر می‌کنید که ساکت می‌نشستند؟ یکی از همین افرادی که در مناقصه ما برنده نشده بود، از محموله وارداتی ما حدود 70 نمونه مختلف تهیه کرده بود همه را آزمایش کرده بود و کیفیت همه آنها تأیید شده بود.
مثلاً زمانی به وزیر گزارشی داده شده بود در مورد قیود کودهای غیرکیفی در بازار که مؤسسه تحقیقات خاک و آب مسئول بررسی و نمونه‌برداری از این کودها شدند. از 102 انبار ما در کشور بدون اطلاع ما به یکباره وارد شده و نمونه‌برداری کردند. هر 102 انبار به طور صد درصد تأیید شد در حالی که نتایج کیفیت سایر بخش ها هم موجود است.
فارس: حالا می‌رسیم سر بحث بذر. در بخش واردات بذر همیشه این سوال مطرح بوده است چرا از کشورهایی مانند فرانسه یا شرکت‌های مشتقه از مونسانتو پشت سر این شرکت‌ها حرف و حدیث‌های بسیاری است که مالکیت صهیونیستی دارند و یا بذر تراریخته تولید می‌کنند؟ سوال دیگری که مطرح است اینکه آیا ما واقعا‌ً نمی‌توانیم این کشورها و شرکت‌ها را با شرکت‌های دیگری برای تأمین بذر جایگزین کنیم؟ به خاطر دارم در مصاحبه سال گذشته با آقای سیف (مدیرعامل سابق شرکت خدماتی حمایتی کشاورزی)، ایشان تطبیق آب و هوا را دلیل تهیه بذر از برخی کشورها عنوان می‌کردند، اما کشاورزان زیادی با ما تماس می‌گیرند و عنوان می‌کنند بذرهایی که از شرکت شما تهیه می‌کنند کیفیت لازم را ندارد ولی در مقابل اگر خودشان به صورت مسافری بذری را از کشوری مانند روسیه سفارش داده و تهیه کنند به مراتب بازدهی بالاتری دارد. چرا کیفیت بذرهای توزیعی پایین است و چرا از کشورهای خاص وارد می‌کنید؟
رسولی: ما سال قبل 80 هزار تن بذر تأمین و توزیع کردیم که بذور گندم، جو و دانه‌های روغنی بوده است. در حوزه گندم و جو 100درصد بذور داخلی است و یک گرم هم وارداتی نیست (علیرغم تقاضاهایی که وجود داشت) بذور تولیدی داخل کشورمان خوب و کارا و باکیفیت است. در حوزه دانه‌های روغنی هم در سال قبل از مجموعه حدود 400 تن بذر دانه‌روغنی، 200 تن تولید داخل بوده است. بخش اعظمی از بذر وارداتی ما از شرکت اورالیس فرانسه است و حتی یک گرم بذر هم از شرکت مونسانتو در سال قبل وارد نکردیم. ما ارقامی را وارد کرده‌ایم که دارای ویژگی های قابل توجه بوده و مقاوم به کم‌آبی هستند و وزارت متبوع هم به دنبال آن است که این ارقام را نیز بومی نماید تا در سنوات آینده حتی همین ارقام هم وارد نشود.
فارس: چند نکته در این زمینه وجود دارد، این دقیقا مستند است که کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا آقای فیل‌هوگان عنوان کرد که اگر می‌خواهید بذر درجه یک و خوب و مرغوب از اتحادیه اروپا به شما فروخته شود باید به کنوانسیون UPOV بپیوندید. یعنی بذرهایی که اکنون به ایران وارد میشود چندان با تکنولوژی بالا و یا بهره‌وری بالا نیست و بذر والد به ما نمی‌دهند و به ما بذر F1، F2 و غیره به بعد را می‌دهند که یک کشت می‌کنیم بهره‌وری آن خوب است اما در کشت‌های بعدی بازدهی به شدت افت می‌کند.یا بذرهای هیبرید گندم که دیگر لاین نری و مادری نداشته باشیم. آیا این حقیقت دارد که کشورهای اروپایی بذر مرغوب والد را به ما نمی‌دهند؟
رسولی: اشاره کردید به بذر گندم و جو. باز تأکید می‌کنم که بذر وارداتی نداریم، کار کارشناسی بذور را ما انجام نمی‌دهیم بلکه وزارت متبوع این کار را انجام می‌دهد، ولی از کار کارشناسی آنها دفاع می‌کنم به دلیل شناختی که در این ایام از بذور برندهای مرغوب دارم. در مورد خرید مثلا به ما اعلام میشود که 100 کیلوگرم بذر با فلان مشخصات از فلان شرکت بخرید چرا که روی آن تحقیق شده است. مثلا بر اساس نتایج تولید کلزا که سال قبل بهره‌وری آن سه برابر شد، بذور آن را ما وارد کردیم.
فارس: یعنی سطح کشت همان میزان بود اما بازدهی سه برابر شد.
رسولی: بله. اینکه به ما بذر والد نمی‌دهند درست نیست .ما بذر والد وارد کردیم و اکنون آدرس می‌دهم بروید مزارع کشت والد را ببینید و با کشاورزان صحبت کنید. چرا که در این طرح از کشاورزان بخش خصوصی استفاده کردیم. پایه‌ها را گرفته‌ایم و اکنون آن را کشت می‌کنیم. این مطالبی که عنوان میشود خیلی درست نیست. همچنین برای انتقال تکنولوژی از دو سال قبل 25 کارگاه آموزشی برگزار کردیم با حضور کارشناسان خارجی فرانسوی، آلمانی، سوئیسی،استرالیایی برای انتقال تکنولوژی که اکنون خود کشاورزان ما مروج تولید و فرآوری بذر به ویژه بذور دانه های روغنی هستند.
فارس: پس ما اکنون می‌توانیم بگوییم که در تأمین بذر والد یا واردات آن مشکلی نداریم؟
رسولی: ببینید وزارتخانه تمام تلاش خود را برای تامین بذر با کیفیت انجام می‌دهد و با جاهای مختلف قرارداد دارد و آن شرکت‌ها به ما می‌فروشند. شاید شرکت‌های دیگری با ما قرارداد نبندند، نکته این است مثلا الان در حوزه خودروسازی خیلی تلاش شد که با برندهای آلمانی هم همکاری شود اما این اتفاق عملیاتی نشد. البته که ما خودمان هم چندان علاقه‌مند نیستیم که با هر شرکتی کار کنیم. همانطور که الان مایل نیستیم با خودروسازی GM یا شورولت کار کنیم. الان خوشبختانه بخش اعظمی بذر در داخل تولید میشود و برای بهره‌مندی از تکنولوژی روز دنیا توافقاتی در حوزه بذر با شرکت‌های هایولا، کابااس، NPZ، ساتن‌یونیون و اورالیس فرانسه و بذر آفتابگران لاکومکای روسیه انجام شده است. قراردادهای خوب و مناسبی است که نقطه نظرات وزارت جهاد کشاورزی را تأمین می‌کند.
فارس:حالا می‌رسیم به بحث کنوانسیون UPOV (معاهده حمایت از ارقام و گونه‌های جدید گیاهی)، برای پیوستن به این معاهده خیلی با عجله در کمیسیون کشاورزی مجلس مصوب شد که مراحل بعدی را طی کند اما فعلا به دلایلی جلوی آن گرفته شده است. گفته میشود اگر ما عضو این کنوانسیون شویم دسترسی‌مان به برخی بذرها که توسط شرکت‌های مادر تولید میشود بهتر خواهد بود اما از آن طرف این را هم داریم که بنا به دلیل برخوردهای سلیقه‌ای و بروکراسی‌های اداره‌ای ممکن است اگر به این کنوانسیون بپیوندیم خیلی نتوانیم از ظرفیت‌ها و مزایای آن استفاده کنیم و فقط موانع آن برایمان باقی بماند که مثلا نمایندگان شرکت‌ها می‌گویند فلان مزرعه فلان بذر ما را بدون پرداخت حق و حقوق استفاده کرده و بدون رعایت کپی‌رایت باید غرامت بدهد و تازه اول ماجراست یا ممکن است تکنولوژی‌شان را به ما ندهند و ما فقط وابسته و واردکننده بذر آنها شویم.این نگرانی‌ها همه وجود دارد که به نظر من نابجا هم نیست. خود شخص شما به عنوان مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی نظرتان راجع به پیوستن به UPOV چه هست و دلایل‌تان را هم بگویید.
رسولی: سوالی که شما می‌کنید در حوزه کار کارشناسی است و به حوزه مسئولیت‌ها و وظایف شرکت خدمات کشاورزی مربوط نیست.
فارس: بالاخره شما می‌دانید، شما یک شرکت مادر هستید که بذر وارد می‌کنید. امکان ندارد که ندانید که این معاهده ممکن است چقدر دست و پای شما را ببندد یا برای شما مزیت ایجاد کند.
رسولی: ما به عنوان یک شرکت اجرایی منویات وزارت جهاد کشاورزی را عملیاتی می‌کنیم و در حوزه کارشناسی و اینکه عضو یک کنوانسیون باشیم یا نباشیم، اینکه فلان بذر را تأمین کنیم یا نکنیم ما نقشی ایفا نمی‌کنیم. در این باره در حوزه‌های تخصصی این مساله کنترل و عملیاتی می شود.
فارس: من نظر شخص خودتان را پرسیدم.
رسولی: این حوزه کارشناسی بنده هم نیست چون من کار بازرگانی می‌کنم.
فارس: نفرمایید، شما مدیرعامل یک مؤسسه‌ای هستید که کارش واردات و تأمین بذر است مگر میشود که شما هیچ نظری راجع به این کنوانسیون نداشته باشید، شما خودتان الان دارید بذر جو و گندم را مدیریت می‌کنید آیا شما خودتان نمی دانید که اگر عضو این کنوانسیون شویم برای تولید بذرهای والدی که حداقل در شرکت زیرمجموعه شما در حال انجام است مشکلی پیش می‌آید یا نه؟
رسولی: این موضوع در وزارتخانه در حال کارشناسی است. شما اساسنامه شرکت ما را ببینید و ببینید کجای آن اشاره‌ای به این مسئله شده. طبعا نکات مثبت و منفی این مساله در بخش‌های تخصصی مربوطه بررسی میشود.
فارس: شما 11 سال است که عضو هیأت مدیره این شرکت هستید و خودتان باید در این حوزه بذر کارشناس باشید.
رسولی: من در حوزه بازرگانی بذر فعالیت می‌کنم.
فارس: قدم اول بازرگانی شناخت بذر است. اصلا من سوالم را به گونه دیگری می‌پرسم شما اکنون یک بذر تأیید شده هیبرید مرغوب را می‌خواهید از یک شرکت اروپایی بخرید آیا به راحتی به شما می‌فروشند؟
رسولی: مواردی که توسط وزارتخانه تا الان به ما داده شده، قبل از آن رایزنی‌های لازم انجام شده است و پروتکل‌های همکاری منعقد شده بعد به ما گفته شده که محصول را خرید کنید و ما هم برای تدارک بذور مشکلی نداشتیم.
فارس: یعنی شرکت خدمات حمایتی کشاورزی هیچ رایزنی انجام نمی‌دهد؟
رسولی: خیر. ما فقط اجرا کننده هستیم.
فارس: ولی بنده با آقای سیف مدیرعامل سابق شرکت خدمات حمایتی کشاورزی که مصاحبه می‌کردم ایشان لیستی از شرکت‌ها را به من نشان دادند و عنوان کردند که ما با این شرکت‌ها وارد مذاکره شده‌ایم یا از این شرکت خرید می‌کنیم یا امثالهم.
رسولی: مجری پروژه ایشان است. در عین حال فرآیند کار به ترتیبی که عرض کردم از سوی وزارتخانه ابلاغ میشود.
فارس: حالا از این موضوع عبور می‌کنیم و می‌رسیم به موضوع نمایندگی‌هایی که در سطح کشور توزیع کود و بذر را انجام می‌دهند ، نکته‌ای که خودتان هم قبلا به آن اشاره کرده‌اید که بعضی شرکت‌ها می‌آیند در بسته‌بندی‌های تقلبی با نام شما بذر و کود تقلبی می‌فروشند، شما مگر شیوه‌ای مثل کد رهگیری یا هولوگرام یا هر چیزی شبیه به آن نمی‌توانید تعبیه کنید که هر کس به شما اجازه ندهید کیسه شما را چاپ کند یا هر چیزی در آن بریزد و بفروشد.
رسولی: تمهیدات قابل توجهی شده است. مهم‌ترین آن نظام کنترل کیفی و سیستم توزیع هوشمند است که تمام ورود و خروج‌ها تا مرحله مصرف کشاورزان در آن ثبت میشود. تمام کودهایی که در کشور در مجموع شرکت خدمات حمایت توزیع میشود چه در شعبات و چه در نمایندگی و 3500 کارگزاری که عمدتا در بخش‌های روستایی در کنار مزرعه و کشاورز امر توزیع را بر عهده دارند. از لحظه‌ای که محموله‌ها از پتروشیمی یا بنادر خارج میشود این وارد سیستم میشود و سیستم ردیابی می‌کند که کود کجا می‌رود تا زمانی که دست کارگزار می‌رسد و حتی کشاورزانی که یک تا 100 کیسه خریداری می‌کنند هم مشخصاتشان در سیستم ثبت میشود. نظام، نظامی مشخص و قابل رصد است. آن چه مسلم است اینکه برند شرکت‌ها و خدمات شناخته‌شده و قابل اعتماد است. تمام کارگزاری‌ها ما در طول ماه مورد بازدید قرار می‌گیرند و این مواردی که اشاره کردید به ندرت در کارگزاری‌ها ما اتفاق می‌افتد و بیشتر در خارج از نمایندگی‌های رسمی ما است. الان در اطراف قزوین یکی دو ماه گذشته یک سوله متروکه اطراف شهر که کودهای غیر کیفی را تولید و در کیسه‌هایی با برندهای دولتی عرضه می‌کردند را پلمب کردیم. با آنها برخورد شد و افراد در بازداشت هستند.
فارس: چند کارگزاری یا چند فروشگاه متخلف در این زمینه داشته‌اید؟
رسولی: در سال گذشته در کل کشور چه در کارگزاری و چه کارخانه‌های متخلف در اطراف استان‌های قم، اصفهان، قزوین یا تبریز بیش از 30 مورد ثبت شده که 10 مورد آن مربوط به کارگزاری‌ها است و همه را به مراجع قضایی معرفی کرده‌ایم.
فارس: برخوردها بازدارنده است؟
رسولی: بله. حتی خواستیم که یک مقدار برخوردها تشدید شود.
