.
«فائو» برای ۸ گروه کالایی منتشر کرد
دنیای اقتصاد : «سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)» جدیدترین گزارش «چشم‌انداز غذا»ی خود را منتشر کرد. در این گزارش که سالی دو بار منتشر می‌شود وضعیت بازارهای جهانی غذا برای ۸ گروه کالایی مورد بررسی قرار گرفته است. وضعیت بازارهای غذای هریک از کشورها نیز از دیگر آمار ارائه شده در این گزارش است که بخشی از آن مربوط به ایران است. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، به نقل از «فائو»، وضعیت بازارهای غذای جهان و ایران (جدول) به شرح زیر است.
گندم
در مقایسه با فصل گذشته، قیمت‌های جهانی باثبات حکایت از آن دارند که در سال ۱۹-۲۰۱۸ توازن عرضه و تقاضای جهانی گندم ثبات بیشتری خواهد داشت. در سال ۲۰۱۸ تولید گندم جهانی با وجود پیش‌بینی‌های کاهشی ماه‌های اخیر، سطح حدود ۷۲۸ میلیون تنی را تجربه خواهد کرد، سطحی که ۳/ ۴ درصد پایین‌تر از رکورد ۷۶۰ میلیون تنی سال ۲۰۱۷ است. درحالی‌که اتحادیه اروپا، روسیه، چین و استرالیا بیشترین نقش را در این روند کاهشی دارند اما چشم‌انداز منطقه آمریکا شمالی و جنوبی مثبت است. استفاده از گندم جهان (مصارف مختلف) نیز با اندکی افزایش نسبت به حجم۷۳۷ میلیون تنی ۲۰۱۷ در انتهای امسال به ۷۴۰ میلیون تن خواهد رسید. درحالی‌که پیش‌بینی می‌شود تولید گندم جهانی کمتر از مصرف آن باشد، ذخایر این محصول نیز در سال۲۰۱۹، ۵/ ۴درصد کمتر از رکوردی که در آغاز سال تجربه شد قرار خواهد گرفت. این کاهش عمدتا در کشورهای اصلی صادرکننده همچون روسیه و اتحادیه اروپا خواهد بود که افزایش کشورهای چین و هند را خنثی خواهد کرد. بر خلاف پیش‌بینی‌های ماه جولای و به‌رغم رکوردی که در دو فصل گذشته تجربه شد، تجارت این محصول در سال ۱۹-۲۰۱۸ برآوردی کاهشی دارد. بر این اساس، مجموع صادرات گندم جهان با کاهشی ۹/ ۱ درصدی نسبت به حجم ۶/ ۱۷۶ میلیون تنی سال ۲۰۱۷ به ۲/ ۱۷۳ میلیون در سال ۱۹-۲۰۱۸ خواهد رسید. در میان واردکنندگان، پیش‌بینی می‌شود کشورهای الجزایر، هند و آفریقای جنوبی تحت‌تأثیر بهبود برداشت داخلی سطح واردات خود را کاهش دهند. در میان صادرکنندگان نیز صادرات گندم روسیه روندی کاهشی خواهد داشت. به‌علاوه انتظار می‌رود صادرات گندم کشورهای استرالیا، اتحادیه اروپا و اوکراین نیز کاهش یابد، وضعیتی که بر پیش‌بینی بهبود فروش کشورهای آمریکا، کانادا و آرژانتین سایه انداخته است.
غلات درشت‌دانه
با وجود محدودیت بازار جهانی غلات درشت‌دانه – تمام غلات به غیر از گندم و برنج – پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۹-۲۰۱۸، مجموع عرضه این محصولات تحت‌تأثیر انباشت ذخایر از فصل قبل، در سطح قابل‌قبولی باقی بماند. براساس پیش‌بینی‌های «فائو»، تولیدات غلات درشت‌دانه در سال ۲۰۱۸ با توجه به کاهش تولید ذرت مربوط به تغییرات آب‌وهوایی در برخی کشورها و همچنین پایین‌ترین سطح تولید جو در ۶ سال اخیر، کاهشی ۲/ ۲ درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه خواهد کرد. در این سال تولید این محصولات به ۱۳۶۰ میلیون تن خواهد رسید. البته به‌رغم دسترسی پایین‌تر، پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۹-۲۰۱۸ استفاده از غلات درشت‌دانه با افزایش ۲/ ۲ درصدی نسبت به سال گذشته به اوج خود برسد (بهبود پیش‌بینی نسبت به گزارش قبل). انتظار می‌رود تقاضای قدرتمند برای خوراک و مصارف صنعتی در چین و ایالات‌متحده استفاده از ذرت را به رکورد جدیدی برساند. در این باره محدودیت عرضه جو، سورگوم (ذرت خوشه‌ای) و گندم مربوط به خوراک حیوانات به پیش‌بینی افزایشی مصرف ذرت کمک کرده است. در نتیجه این وضعیت ذخایر غلات درشت‌دانه برای اولین بار از سال ۲۰۱۲ کاهش خواهد یافت. بخش عمده این کاهش مربوط به ذخایر ذرت کشورهای صادرکننده و همچنین چین است. در سال ۱۹-۲۰۱۸ با توجه به افزایش تجارت ذرت و کاهش سورگوم پیش‌بینی می‌شود تجارت این محصولات نزدیک به سطح ۱۸/ ۲۰۱۷ باقی بماند (حدود ۱۹۵ میلیون تن).
برنج
براساس پیش‌بینی‌های «فائو» تولید جهانی برنج با افزایشی ۳/ ۱ درصدی به رکورد جدیدی در سال ۲۰۱۸ خواهد رسید (۵۱۳ میلیون تن). در این افزایش انتظار می‌رود هندی‌ها تحت‌تاثیر باران‌های موسمی کافی و افزایش قیمت‌های حمایتی، پیشگام باشند. بنگلادش، ماداگاسکار، سریلانکا، ایالات‌متحده، تانزانیا و ویتنام از دیگر کشورهایی هستند که افزایش تولید برنج خواهند داشت. در مقابل کشورهایی همچون چین و مصر کاهش سطح تولید مربوط به سیاست‌گذاری را تجربه خواهند کرد، درحالی‌که انتظار می‌رود کاهش بازدهی در مناطقی همچون اتحادیه اروپا، آمریکای لاتین و اقیانوسیه تولیدات برنج را محدود سازد. در سال ۱۹-۲۰۱۸ مصرف برنج نیز ۱/ ۱ درصد افزایش خواهد یافت. این افزایش عمدتا ناشی از مصرف بیشتر خانوار است، درحالی‌که براساس پیش‌بینی‌ها مصارف خوراک و صنایع روندی کاهشی را تجربه خواهد کرد. ذخایر جهانی برنج نیز در فصل آخر ۱۹-۲۰۱۸ تا ۶/ ۲ درصد افزایش خواهد یافت. در میان صادرکنندگان اصلی، هند و آمریکا احتمالا فصل برداشت خود را با ذخایر بالاتر به پایان می‌رسانند. براساس پیش‌بینی‌ها البته تجارت بین‌المللی برنج احتمالا در سال ۲۰۱۹ با کاهشی ۳/ ۱ درصدی به سطحی می‌رسد که هنوز نیز سومین رکورد تاریخی خواهد بود. این روند عمدتا ناشی از کاهش تقاضای واردکنندگان بزرگ این محصول نظیر چین، اندونزی و بنگلادش است. در مقابل اما انتظار می‌رود واردات کشورهای آفریقایی تقویت شود، درحالی‌که ایران، برزیل و فیلیپین خرید بیشتری خواهند کرد. کاهش فروش خارجی کشورهای تایلند و پاکستان موجب کاهش صادرات جهانی این محصول خواهد شد. به گزارش «فائو»، روند افزایشی ۱۹ ماهه قیمت بین‌المللی برنج در ماه جولای ۲۰۱۸ متوقف شد، وضعیتی که عمدتا ناشی از اختلال تقاضای واردات در آسیا و آفریقا و همچنین کاهش ارزش پول کشورهای صادرکننده بود. با این حال در بازه زمانی ژانویه تا اکتبر ۲۰۱۸ میانگین قیمت برنج ۱۱ درصد بالاتر از دوره مشابه سال ۲۰۱۷ بوده است.
با توجه به پیش‌بینی افزایش برداشت محصولات روغنی احتمالا عرضه و تقاضای این محصولات در آغاز فصل ۱۹-۲۰۱۸ وضعیت مطلوبی خواهد داشت. به عبارتی پس از وضعیت رکودی در سال ۱۸-۲۰۱۷، پیش‌بینی‌می‌شود تولید محصولات روغنی در این فصل به رکوردی جدید برسد. در سال ۱۹-۲۰۱۸ انتظار می‌رود تجارت بین‌المللی روغن‌های گیاهی پس از عملکرد منفعل فصل گذشته، بهبود یابد. سرعت این بهبود اما تحت‌تاثیر نااطمینانی‌های ناشی ازجنگ تجاری آمریکا و چین آهسته خواهد بود. این نااطمینانی‌ها در کنار چشم‌انداز مثبت تولید در ماه‌های اخیر اثرات کاهشی بر قیمت این محصولات داشته است. بر این اساس، در ماه‌های آتی، عواملی که بر تولید سویا آمریکای‌جنوبی و تولید روغن پالم جنوب‌شرقی آسیا اثر می‌گذارند در تعیین جهت قیمت مجموعه‌های دانه‌های روغنی اهمیت خواهند داشت. روابط تجاری آمریکا و چین نیز برای قیمت این محصولات تعیین‌کننده است.
براساس پیش‌بینی‌های «فائو» تولید شکر جهانی در سال ۱۹-۲۰۱۸ رشدی متعادل خواهد داشت و از مصرف جهانی این محصول پیشی خواهد گرفت. نتیجه این امر ایجاد مازادی کوچک‌تر نسبت به رکوردی است که در سال گذشته تجربه شد. در این رابطه کاهش تولید اتحادیه اروپا، تایلند و پاکستان به‌واسطه گسترش تولید کشورهای هند، برزیل و چین جبران خواهد شد. هند نیز احتمالا در کنار برزیل به بزرگ‌ترین تولیدکننده شکر جهان تبدیل خواهد شد. به دنبال یک روند بلندمدت و همچنین رشد مصرف برخی کشورهای در حال توسعه، انتظار می‌رود در سال ۱۹/ ۲۰۱۸ مصرف جهانی شکر افزایش یابد. از طرفی کاهش قیمت‌های بین‌المللی شکر افزایش واردات این محصول را در سال ۱۹-۲۰۱۸ به همراه خواهد داشت. به‌علاوه این وضعیت تحت‌تاثیر خرید بیشتر واردکنندگان سنتی این محصول به‌خصوص چین – که انتظار می‌رود عنوان بزرگ‌ترین خریدار شکر جهان را مجدد تصاحب کند – حمایت خواهد شد. ایجاد مشوق‌های صادراتی در برخی از کشورهای صادرکننده نیز افزایش حجم تجارت شکر را در پی دارد. در این رابطه انتظار می‌رود حجم بارگیری‌ها در دومین و چهارمین صادرکنندگان بزرگ جهانی شکر (به‌ترتیب تایلند و هند) افزایش یابد، درحالی‌که روندی کاهشی برای صادرات شکر اتحادیه اروپا پیش‌بینی می‌شود.
در سال ۲۰۱۸ تولید جهانی گوشت با افزایشی ۵/ ۱ درصدی نسبت به سال گذشته – سریع‌ترین رشد از سال ۲۰۱۴ - به سطح ۳۳۵ میلیون تن خواهد رسید. در این سال همچنین پیش‌بینی می‌شود صادرات این محصول با افزایشی ۶/ ۲ درصدی، رکوردی جدید به ثبت برساند (۵/ ۳۳ میلیون تن). این افزایش صادرات عمدتا در آمریکا، استرالیا، آرژانتین، تایلند و اتحادیه اروپا خواهد بود و کاهش واردات هند، برزیل و آفریقای‌جنوبی را جبران خواهد کرد. در طرف تقاضا نیز انتظار می‌رود در ۲۰۱۸ واردات گوشت کشورهای چین، ژاپن، مکزیک و کره‌جنوبی افزایش و در روسیه، عربستان، مصر و سنگاپور کاهش یابد.
تولید جهانی شیر در ۲۰۱۸ با افزایش ۲ درصدی نسبت به سال گذشته به سطح ۸۲۷ میلیون تن خواهد رسید. این امر عمدتا ناشی از افزایش تولید در آسیا و به دنبال آن در اروپا و آمریکا است. تجارت جهانی محصولات لبنی نیز با افزایشی ۵/ ۲ درصدی به سطح ۵/ ۷۴ میلیون تن خواهد رسید، افزایشی که برای تمامی محصولات اصلی نظیر کره، پنیر، پودر شیر کم‌چرب و پودر شیر کامل رخ خواهد داد. این افزایش تجارت عمدتا از مبدا آمریکا، مکزیک، نیوزیلند، آرژانتین، اروگوئه و استرالیا است. همچون اتحادیه اروپا (بزرگ‌ترین عرضه‌کننده جهان)، در سال ۲۰۱۸ چشم‌انداز صادرات محصولات لبنی کاهشی خواهد بود و زیر سطح ۲۰۱۷ قرار خواهد گرفت (در راستای چشم‌انداز کاهشی تولید). این در حالی است که واردات این محصولات در سال ۲۰۱۸ افزایش خواهد یافت، افزایشی که عمدتا از جانب کشورهای مکزیک، الجزایر و ویتنام است.
براساس پیش‌بینی‌های «فائو» در انتهای سال‌جاری تولید محصولات شیلات جهانی تا حدود ۱/ ۲ درصد افزایش خواهد یافت. از طرفی، تجارت بین‌المللی غذاهای دریایی نیز در این سال افزایشی ۵/ ۷ درصدی را تجربه خواهد کرد. این وضعیت نتیجه کاهش ارزش دلار آمریکا، قیمت بالای برخی گونه‌ها و شرایط اقتصادی مساعد در بازارهای اصلی است. تشدید تنش‌های تجاری آمریکا و چین نیز که نتیجه آن افزایش تعرفه‌های محصولات دریایی برای هر دو کشور است، پیامدهایی برای بازار محصولات دریایی در پی خواهد داشت.
