جزئیات مقاله

دنیای اقتصاد- صنایع غذایی

در سه فصل سال ۹۸ بررسی شد

دنیای اقتصاد : کارنامه تجارت محصولات صنایع‌غذایی در سه فصل در سال‌های ۹۱ تا ۹۸ سال‌جاری منتشر شد. بررسی روند صادراتی محصولات صنایع‌غذایی کارنامه مورد قبولی ندارد و این موضوع نشان‌دهنده آن است که این بخش با چالش‌های بسیاری مواجه است. به اعتقاد فعالان اقتصادی با توجه به تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران و وابستگی اقتصاد ایران به درآمد نفت و فرآورده‌های نفتی استفاده از گزینه‌های جایگزین از جمله صنایع‌غذایی می‌تواند بخشی از بار صادراتی را به دوش بکشد. احصای چالش‌های بخش کشاورزی بیانگر آن است که فعالان این بخش با چهار چالش «تولید»، «تامین»، «چالش‌های پشتیبانی و قوانین و مقررات صادراتی تا خروج محصول از کشور» و «چالش‌های صادرات در خارج از کشور و قوانین و مقررات کشور هدف» روبه‌رو هستند؛‌ چالش‌هایی که موجب شده تا این بخش نتواند به اهداف صادراتی خود دست یابد. براساس ارزیابی‌های صورت‌گرفته برای عبور از چالش‌های صادرکنندگان محصولات کشاورزی در ابتدا باید راهکار اجرایی رفع چالش‌های موجود در داخل کشور در دستور کار قرار گیرد و پس از آن راهکارهای اجرایی برای رفع چالش‌های موجود در خارج از کشور ارائه شود.

سبد تجاری صنایع‌غذایی ایران

براساس داده‌های اعلام شده از سوی گمرک، تغییرات قیمت واحد (دلار/ تن) ۲۵ محصول صنایع‌غذایی صادراتی در ۹ ماه منتهی به آذر سال ۹۸ نسبت به سه فصل سال ۹۱ افت بیش از ۴۲درصدی داشته و این افت در مقایسه با سه فصل سال ۹۲ بیش از ۳۸ درصد ثبت شده است، این افت در مقایسه با سه فصل سال ۹۳ حدود ۳۶ درصد است.در مقایسه با سه فصل سال ۹۴ نیز افت بیش از ۳۶ درصدی، در مقایسه با سه فصل سال ۹۵ نیز افت ۵/ ۳۴ درصدی ثبت شده است. اما تغییرات قیمت واحد (دلار/ تن) ۲۵ محصول صنایع‌غذایی در سه فصل سال ۹۸ در مقایسه با سه فصل سال ۹۶ نیز ۲۲ درصد افت داشته و در مقایسه با سه فصل سال ۹۷ نیز این افت ۲/ ۲۴درصد ثبت شده است.

 کارنامه صادراتی صنایع‌غذایی

براساس داده‌های اعلام شده میانگین صادرات ۲۵ محصول صنایع‌غذایی نیز به تفکیک در ۹ ماه منتهی به آذر سال ۹۸ بررسی شده است. با توجه به آمار اعلام شده میانگین قیمت واحد (دلار/ تن) صادراتی برای «سبزیجات آماده یا محفوظ شده» در سه فصل سال‌جاری هزار و ۹۷۶ دلار به ازای هر تن بوده است، این رقم برای «انواع مخمرهای غذایی» نیز برابر با هزار و ۳۵۷ دلار به ازای هر تن ثبت شده است. اما قیمت واحد (دلار/ تن) صادراتی درج شده برای «خوراک دام و طیور» نیز در این دوره زمانی برابر با ۳۴۶ دلار به ازای هر تن بوده و برای «توتون و تنباکو و سیگار» نیز این میانگین برابر با دو هزار و ۷۳۶ دلار به ازای هر تن درج شده است. اما برای «انواع سوسیس،‌ کنسرو ماهی و سایر فرآورده‌ها به‌جز خاویار» نیز داده‌های اعلام‌شده بیانگر آن است که قیمت واحد هزار و ۹۱۷دلار به ازای هر تن است. با توجه به داده‌های اعلام شده ارزش صادراتی «انواع شربت» و «انواع آدامس» نیز به ترتیب برابر با ۲۶۰ دلار به ازای هر تن و ۳ هزار و ۲۹۳ دلار به ازای هر تن بوده است. قیمت واحد برای «انواع خمیرهای غذایی» نیز بیش از ۵۷۳ دلار به ازای هر تن درج شده است.

 اما ارزش صادراتی «انواع نان (خشک، سوخاری و...)» نیز در این مدت برابر هزار و ۴۸۳دلار به ازای هر تن بوده است. از سوی دیگر در این دوره زمانی ارزش صادراتی ثبت شده برای «سایر فرآورده‌های غلات» و «فرآورده‌های غذایی برای تغذیه کودکان» نیز به ترتیب برابر با دو هزار و ۲۴۱ دلار و ۴ هزار و ۸۱۵ دلار رقم خورده است. از دیگر محصولاتی که صادرات آنها در این گروه مورد ارزیابی قرار گرفته می‌توان به «انواع سس»، «انواع الکل اتیلیک» و «انواع سرکه خوراکی» اشاره کرد که با توجه به داده‌های اعلام شده ارزش صادراتی آنها به ترتیب برابر با هزار و ۳۲۶ دلار به ازای هر تن، هزار و ۱۰۸ دلار و ۴۸۴ دلار به ازای هر تن ثبت شده است.  براساس داده‌های اعلام شده ارزش «فرآورده‌های غذایی مرکب هموژنیزه شده» نیز برابر با دو هزار و ۶۳۱ دلار بوده است. آمار اعلام شده برای «سیب‌زمینی آماده یا محفوظ شده» نیز در دوره زمانی مورد بررسی برابر با هزار و ۹۰۳ دلار به ازای هر تن درج شده و این رقم برای «شیرینی و شکلات (بدون کاکائو) و سوهان» نیز هزار و ۴۳۵دلار به ازای هر تن بوده و این رقم برای «کاکائو و فرآورده‌های آن» ۳ هزار و ۳۰۲ دلار به به ازای هر تن ثبت شده است. این رقم برای «آرد» نیز در دوره زمانی مورد بررسی دو هزار و ۵۰۸ دلار به ازای هر تن ثبت شده و برای «بیسکویت و ویفر» نیز در این دوره برابر با هزار و ۹۴ دلار به ازای هر تن ثبت شده است. «رب‌گوجه‌فرنگی» صادراتی در مدت زمان مورد بررسی نیز برابر با هزار و ۱۵۴ دلار به ازای هر تن بوده و «انواع آب‌میوه و کمپوت» صادراتی نیز برابر با ۹۸۸ دلار به ازای هر تن صورت گرفته است. اما درخصوص «آب معدنی و نوشابه» نیز با توجه به داده‌های اعلام شده می‌توان گفت ارزش صادرات ۵۲۵ دلار به ازای هر تن است و صادرات «بستنی» نیز در این مدت دو هزار و ۴۳۸ دلار به ازای هر تن ثبت شده است. از دیگر محصولات صادراتی برای این گروه می‌توان به «مربا، ژله و مارمالاد» اشاره کرد که با توجه به آمار اعلام شده قیمت واحد صادراتی این گروه برابر با هزار و ۹۱۰ دلار به ازای هر تن درج شده است.

 کارنامه واردات صنایع‌غذایی

اما در بخش واردات محصولات غذایی نیز ۹محصول زیر ذره‌بین قرار گرفته‌اند. براساس آمار اعلام شده ارزش وارداتی «شیرخشک» و «کره» در ۹ ماه منتهی به آذر ۹۸ به ترتیب بیش از ۴۰ میلیون دلار و ۲۸۵ میلیون دلار بوده است. این رقم برای «انواع شیرینی‌ها» نیز بیش از ۱۹ میلیون دلار ثبت شده است. داده‌های اعلام شده نشان دهنده آن است که برای گروه «فرآورده‌ها از میوه و سبزیجات» نیز واردات صورت گرفته بیش از ۴۱ میلیون دلار ثبت شده و این رقم برای «سبوس» نیز در مدت زمان مورد بررسی ۱۷۰ هزار دلار بوده است. از دیگر محصولاتی که در لیست محصولات وارداتی قرار داشته‌اند می‌توان به «کاکائو و فرآورده‌های آن» و «توتون سیگار و انواع تنباکو» نیز به ترتیب بیش از ۷۱ میلیون دلار و ۱۷۴ میلیون دلار ثبت شده است. از سوی دیگر، رقم وارداتی برای «مکمل‌های غذایی» نیز بیش از ۶۲ میلیون دلار بوده است. با توجه به داده‌های اعلام شده حجم واردات «افزودنی‌های خوراکی آماده دام و طیور» نیز در دوره زمانی مورد بررسی بیش از ۳۰ میلیون دلار بوده است. در مجموع ۷۲۶میلیون دلار ارزش واردات محصولات صنایع‌غذایی در دوره مورد بررسی است.

 

روابط عمومی و امور بین الملل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی